14 Kasım 2020 Cumartesi

bextê tirkan jî ûjdanê jî tune ye

Dema ez zarok bûm min qet ji dibistanê hez nedikir, lewre ne min bi zimanê mamoste zanîbû, ne jî dihiştin em zarok bi zimanê xwe bi hev re bilîzin, bipeyivin...

Dema berê min diket dibistanê, bi mirina min bû, lê mezinên me ji me re digotin, “wir cîyê zanîn û şaristanîyê ye.” 

Hezar heyf, her ku bi nav de diçûm, bêtir ez li nezanîya xwe dihilkumîm, hêdî hêdî ez ji wan tiştên min bi zimanê xwe zanibûn jî dûr diketim. 

Min di dilê xwe de digot, “ez heqê xwe li dê û bavê xwe helal nakim, çima ez şandim vê dojehistanê!”

Li dibistanê lal bûm, gêj bûm. 

Tenê mamoste dipeyivî û min jî wek sewsîyan, wek mirîşka gêj lê guhdarî dikir û min tiştek jî jê fêhm nedikir. 

Rojekê di dersê de mîzê zor da min. 

Mamoste şipîya, darek di dest de, li pêş textê reş diçû û dihat û bi mirûzekî tirş tiştin ji me re vedigot...

Lê mîzê zor dabû min!

Min nizanîbû ez ê çi bikim.

Bi zimanê mamoste mîz çi bû gelo?

Min ê çawa jê re bigota "mîza min tê?"

Ji şerm û fedî û tirsa wê kêlîkê ji dilqekî diketim dilqekî. 

Heger min bi xwe de bimîsta, him mamoste yê bi min re bixeyidîya, li min xista,

him jî di nav devê hevalên xwe de ez ê bibûma benîşt û bihetikîyama.

Min çongên xwe dicivandin ser hev, nedibû...

Min çongê xwe dikşandin zikê xwe, nedibû...

Min dev lêva xwe dikir, nedibû...

Haho! Min çi bikira!..

Axir, min hew xwe girt û min bin xwe şil kir.

Bi salan re ez li xwe hayil bûm ku,

dibistana ne bi zimanê min perwerdeyî dida, ne ez zana kirim, ne jî ez bûm medenî û şareza; 

tenê zaroktîya min emirqutî bû û xwebawerîya min baskokîrî kir, heta dereng hay ji baskên xwe tune, ji firê dûr, fedîyok mam.

...

Bi salan e tirk bi hemû rêbazên xwe yên asîmilasyonîst êrişî me dikin. 

Ne ziman bi me ve hiştin, ne kesayet bi me ve hiştin, ne jî namûs û xîret.

Li ser axa me em bûn mêvan, ew bûn mazûvan û her me destê xwe vegirt li ber wan.

Em kuştin, di zindanan de rizandin, em kerr û kwîr û gêj û lal kirin, em ji zimanê me, zimanê me jî ji me xeyidandin.

Bi kiryarên xwe sola Hîtler û Misolînî di taqê re avêtin. 

Lê dilê wan hîç rehet nebû û kela wan nerijîya, tenê kêlîkekê jî...

Û wer xuya ye, heta pêjna kurdan li ser rûyê erdê hebe, ew ê nesekinin û jixwe nasekinin jî.

Berî nuha bi salan bûyereke qirêj qewimî bû. 

Piştî wê bûyerê ez tam serwext bûm ku, ev cewrên dêlegura Asenayê wê tu carî nebin însan.

Bi rêbazeke nayê hişê Xwedê û Şeytên dest bi êrişên xwe yên hovane kiribûn.

Bêbavan li Kurdistanê kevir li ser kevir nehiştin ne bes, li metropolên xwe, ji bo kurdên ji gund û bajarên xwe koç kiribûn û ji mecbûrî û bêçaretî hatibûn li van deveran bi cîwar bûbûn, asîmle bikin, hewl didan.

Navendên Rehabîlîtasyonê bi fen û fûtan heta dev tije zarokên Kurd kiribûn.

Ji ber ku zarokan bi zimanê wan nizanîbûn, zarok bi kêmaqilî û dînî rapor dikirin û dixistin van navendan, qaşo ew rehabilîte dikirin, da ku baş bibin. 

Lê hezar heyf û mixabin, ew zarokên ji bilî pirsgirêka zimên tu pirsgirêkeke wan a derûnî û tenduristî tune bû, di navendên xwe yên rehabilîtasyonê de him kêmaqil û dîn dikirin, him jî li ser pişta wan bazirganîyeke qirêj dimeşandin. 

Ev hemû kiryar jî di bin navê pergala perwerdeyîyê ya dewletê de dikirin.

Yanî camêran bi zimanê wan zarokan bi wan zarokan vedidan û ew jardadayî, siberoja me jî seqet dikirin. 

Zarok him ji zimanê xwe dixeyidin, him jî mohra kêmaqilî û dîntîyê dixwarin.

Lê dema van bêbav û bêûjdanan ev kiryar dikirin, em li ku bûn? 

Em bi çi mijûl bûn?

Van bêbav û bêûjdanan çav bera siberoja me dabûn û bi rêbazên nayê hişê Xwedê û Şeytên hesabê tunekirina me dikirin, 

lê mixabin hayê me ji bayê felekê tune, qaşo em bi doza kurd û kurdîtîyê daketibûn, bi haweyekî kerr, bi haweyekî kwîr...

Gotina dawî:

Heta axa me azad û welatê me serbixwe nebe, hêleke me yê her kêm be!