kurteçîrok

Destar û paporeke rehmetîyê kalkê min hebû. Heya dereng jî li ser papora xwe çaya xwe û xwarin marinên sivik çêdikir, bi destar jî dêya min, emojnên min û cîranên me dihatin dahn, bilxur û nîsk dihêran,

lê wî zemanî…

bajar mîna gundekî mezin bû jixwe, xanîyên bi kerpîç û ax û hewşên dorlêkirî, me xanîyên duqato bi tilîyan rê hev dida. 

Bêguman xwedîyên wan xanîyan jî têra xwe fantezî û qure bûn. 

Me ji wan re digot bajarî.

Û bi herikîna zemên re hêdî hêdî ew xanîyên bi kerpîç û ax, ew hewşên dorlêkirî yek bi yek xera bûn, di şûna wan de xanîyên beton û apartmanên mîna qefesan lê bûn.

Dû re…

hew me dît, ne papor maye li şûna me, ne jî destar 

û me xwe qure kir bi jîyana modern bi haweyekî postmodern!.

Axir…

serdana fewzî bîlge û metirsîyên fantestîk

Çûyin hatina min a cem seyda Fewzî Bîlge bi vê xezebê dewam bike, hin dilnexwaz dikarin tişt miştinan bi me ve bizeliqînin.

Ka bandoreke çawa li seyda Fewzî bike nizanim, lê ez ê pê bigirim;

ez ê pê bigirim, lew ji ber dilxerabîya jinan û gotegot û paşgotinîya dilnexwazan li derdora min jin min namîne, bi telaq.

Ez dikarim li ser navê xwe jî li ser navê seyda Fewzî jî sûnd bixwim ku doxîna min jî doxîna wî jî ji jinan pê ve li tu kesî venebûye û em her du jî heteroseksuel lawê heteroseksuelan in, lê Xwedê meriv ji bêbextî û bêbextan bisitirîne! 

Te dît civak zû bi ser avê dikeve, mixabin.

De îja…

baş e ku çi cara dadigerim cem seyda Fewzî, ez xanimekê jî bi xwe re dibim an na ev civak ê me bike şemo!..

Axir, henek li hêlekê…

îroj jî ez û Dewlet xanimê bi hev re çûn serdana seyda Fewzî. 

Me tûrikên xwe vala kirin; 

me ne edebîyat hişt, me ne sînema hişt, me ne wêne hişt û me ne jî sîyaset hişt;

bêguman…

carinan me qala namûsa xelkê jî kir û me agirê tenûra xwe xweş û gur kir,

lê ez nikarim ji we re ta bi derzîyê ve kim, tenê ez dikarim ji vê civata me ya rengîn çend dîyalogên balkêş bi wê re par ve bikim ku kêm zêde hûn ê texmîn bikin bê civat çawa gerîyaye.

Ez

-Neecibandina min a sînemaya Tarkovskî nayê mahneya ku Tarkovskî derhênerekî xerab e, tenê ji sînemaya wî hez nakim, terza wî ne li gorî min e, ew qas. 

Û dema ez fikr û nerîna xwe ya li ser sînemaya Tarkovskî tînim ziman, ev yek min nake narsîst.

Fewzî Bîlge

-Ez jî ji wêneyên Pablo Pîcasso hez nakim. Li gel ku berhemeke wek Guernîcayê çêkirîye jî kêfa min ji wênesazîya wî re nayê. Û ev yek jî Pablo Pîcasso nake wênesazekî xerab, bêtir ji Van Gogh hez dikim û terz û wênesazîya wî bêtir bala min dikişîne.

Dewlet Serbixwe

-Bêguman, we li ser sînema û wêneyê şîrove kir, ka ez jî bi sîyasetê ve girê bidim.

Li ser meseleyê, dibe Selahattîn Demîrtaş parêzgerekî jîr, sîyasetvanekî jêhatî û kesekî karîzmatîk be, lê kêfa min ji sekn û helwesta wî re nayê.

Gotina Dawî

Kurdîtî xweş e lê bi kurdî…

qudreta serok û quzê gur

Gelo Mazlûm Evdî esrar mesrar kişandîye yan li gorî sîyaset û stratejîya Amerîkayê tev digere?

Heger li gorî sîyaset û stratejîya Amerîkayê çi jê re tê gotin wê dike, pirsgirêk tune ye,

lê na…

heger ji bin fisa serokê xwe dernekeve û nede pey mentiqê, di demeke nêzîk de Amerîka yê çîpên wî li beligoşka guhên wî bixe û ew ê pê bigire. 

Îja ji min gotin, bi kêfa xwe ye!..

Lê tiştê bala min dikişîne û pir û pir bi min ecêb tê, nizanim bingeha vê hêz û qudreta wî ya li ser nezanan ji ku tê! 

Bi gotin û peyv û têgehên ku kes jê fêhm nake bê li ku dixe û di ku re derdixe, zir girseyekê çawa hîpnoze dike.

Hemû sosyolog û psîkolog û psîkîyatrên dinyayê li hev kom bibin, ne bawer im bikarin ji vê nakokî anku paradoksê re çareyekê bibînin.

Balkêş e!

Lê tu kes bi qasî wî bisihûd tune ye. 

Nizanim qey quzê gur pê ve ye, 

lê wer xuyaye ev ne meseleya quzê gur nir e, ji quzê gur wê de quzê şêr, piling, çêlek mêlekan pê ve ye.

Pirtûka E. L. James a bi navê “Pêncî cureyên rengê cûn” tam li vê rewşê tê.

Pêncî cureyên derewan, pêncî cureyên xapandinê, pêncî cureyên megalomanîyê, pêncî cureyên fantezîyan, pêncî cureyên şîzofrenîyê…

lê ciwamêr bi qasî misqalekî li ber çavê girseya xwe reş nabe; girse bi pêncî ton û rengên teqtîkî li pey wî ye.

Axir…

Gotina Dawî

Ji nuha şûn de ku di civatekê de dema mijar bû Apo û apocîtî û dest bi teqtîk û stratejî û têgehên pûç û beradayî kirin, hîç xwe aciz mekin, rabin ser xwe, xatir ji civatê nexwazin û derkevin, herin nav goristanekê guh bidin mirîyan çêtir e.

kurdistanîbûn

Kurdistanîyo!

Heger axa te di bin şopên dagirkeran de, nalenal be,

heya axa te serbixwe û azad nebe, divê bi zimanê dagirkerên xwe 

tu nepeyivî, 

tu nenivîsînî, 

tu nejî 

û kar û xebatên xwe yên edebî, hunerî, kulturî bi zimanê dagirkerên xwe 

tu nekî.

Wekî din…

belasebeb quretîyên populîst neke û nebêje ez neteweperest im.

Gotina Dawî

Heger tu bi xwe re ne durist bî, jixwe tu yê di nav doza xwe de jî ne durist bî.

tav û qûnên bi gû

Tav pîroz e, loma pêşîyên me belasebeb bi tavê sûnd nedixwar.

Û îro tav dide qûnê; 

qûnên bi gû û qûnên ne bi gû kifş dibin.

Lê mixabin,

hîn jî zimanê xwe bi qûnên bi gû dixin xwelîserên terkîmentiq.

De îja…

yên ku meriv bi serê wan sûnd bixwe, aqilê wan ji kîsê xelkê be!

De were safî bike!

Axir…

Gotina Dawî

Go yekî dinîyha kerê yekî jî bi serê kerê girtibû…

şer û serdema nû

Israîl li dijî projeya Tirkîyeyê ye,

ji ber ku…

Tirkîye dewleteke fêlbaz û fenbaz û kone ye. Projeya wê projeya tunekirinê ye 

anku derd û daxwaza tirkan ne biratî miratî, aştî maştî ye;

tenê hewl didin kurdan di nav pirika tirkî de bimehînin û wan jî wek xwe bikin netiştek.

Lê ev proje bi kêrî zarên israîlîyan nayê. 

Zarên israîlîyan baş dizanin ku tirk xurt bibin, vediguherin barbar û hovên har;

loma jî…

heya ji israîlîyan tê, hewl didin kurd bi piştgirî û desteka wan bibin xwedan dewlet.

Û bi vê stratejîyê jî ew ê bikarin kontrola rojhilata nêzîk û navîn têxin destê xwe.

Bêguman…

çendî bi rêya Îmraliyê tirk hewl didin wek her car dîsa serî li kurdan bigerînin û wan bixapînin jî, êdî kurd zû bi zû hew bi dewla Apo dadikevin bîrê;

û bîr…

jixwe israîlî jî hewl didin kurd di bîra xwe de li xwe vegerin û bîra xwe zelal bikin;

ku bîr zelal nebe gemar û qirêja nav avê kifş nabe.

Axir…

hêdî hêdî ax li xwedîyê xwe vedigere.

Gotina Dawî

Li rojhilata nêzîk û navîn avabûna Kurdistanê destpêka serdemeke nû ye.

Û di vê serdema nû de, bi xêra kurdan ew ê ji nû ve şaristanî ji vê axê bifûre…

kapitalîzm û rojên sembolîk

Tu carî ez bi ber bayê kapitalîzmê neketim, jixwe ji rewşa min jî dîyar e, hew ez û şiva kîrê xwe ne,

lê ew jî tune bûya min ê çi xwelî li serê xwe bikira?

Ji rojên sembolîk ên bi destê kapitalîzmê çêbûne hîç hez nakim;

çi roja dêyan, çi roja mamosteyan, çi roja dildar û xoşewîstan, çi roja zimanê dê û xaltîk û metikan, nizanim çi roja pirça paş guhê kalikan û nizanim çi û nizanim çi… 

De îja ev ne bes bûn, tew îja rabûn roja bavan jî çêkirin wek zêdayîya ser kezebê.

Axir…

dema ez çav li hin zarokan dikevim- nifşê z ku jê re dibêjim nifşê ziqûm û quzilqurtê- xwe bi xwe dibêjim, “Xwezî kîrê hin bavan tenê ji bo mîzê hebûya…”

Bêguman…

hin bav jî hene ne hêja ne bişkulekê lê zarokên wek zêr ji pişta wan ketine; 

ê loma jî divê meriv li ser heq be û bextê xwe navêje, here hin quza jî maçî bike.

Gotina Dawî

Xwezî kontrolkirina serjimara însên anku nifûsa însên ne hewceyî şer meran bûya, me bi xwe bikarîya şîret li kîrê xwe bikira, 

lê mixabin…

aqilê gelekan di serê kîrê wan de ye û jixwe quz jî tenê direqise.

Axir…

pêrew

Kêlîyeke berê min “Pêrew”a Fewzî Bîlge xwend û qedand. 

Çi hevokeke rût û beloq û bêhawe. 

Îja min xwend û qedand…

Ku meriv xwend, bêguman qey meriv ê biqedîne jî, 

lê mixabin,

ne werê/wilo/wisa/halo ye.

Hin pirtûk hene, meriv dike nake naqede; meriv li ser qûna xwe rûdine, nigên xwe diavêjin ser hev û dixwîne, nabe;

meriv bahlîfê dide ber pişta xwe, li ser piştê pal dide û dixwîne, nabe;

meriv di nav nivînan de berê qûna xwe dide yarê û dixwîne, nabe;

meriv li tuwaletê rûdine û dixwîne, nabe; 

nabe nabe nabe…

Axir, 

min xwend û min qedand, lew “Pêrew”ê got nabe tu min jî têxî sinif û kategorîya pirtûkên nîvcomayî.

Erê weleh, xebera “Pêrew”ê ye. Nayê bîra min bê min çend pirtûk di nêvî de hiştine û hew li wan vegerîyame.

Fewzî Bîlgeyê ku pirê kesan ewil wî wek wênesaz dû re wî wek nivîskar nas dikin lê di eslê xwe de nivîskarekî qerase ye- bi min hewce ye em ewil wî wek nivîskar dû re wek wênesaz bibînin- bi “Pêrew”ê meriv di qul û tunelên zemên re derbas dike û berê meriv dide şev û şevbuhêrkên berê.

Axx berê…

Zimanekî herîkbar, tevneke rengîn, şêwazeke maqûl û ya herî bala min kişand bikaranîna biwêj û qalibên kurdî.

Bi vê pirtûkê Fewzî Bîlge ji kurdan re dibêje, “Ziman bi kod û şopên xwe ziman e” û ji bo wan kodan jî mejîyekî kurdî divê;

heger mejî ne bi kurdî be, di nav derûnîya zimên de meriv rê bi ser şopa zimên naxe û meriv wenda dibe, piştî demekê ku meriv li xwe dihilkume anku hayil dibe, êdî meriv ne xwe ye, ji xwebûna xwe dûr ketîye.

Piştî “Pêrew”a Fewzî Bîlge, min xwezîya xwe bi Pêrew anî ku ez Pêrew bûma anku bikarîya bibûma Pêrew, tu jin ê ji nav lepên min nefilitîya.

Axir…

gav bi gav ber bi serxwebûnê ve

Xwedê jî ji tirsa Mosadê hew diwêre serê xwe ji pişt ezmanê heftan derxe û li jêr binere.

Ya star û bêlome be!

Navbera Israîl û Îranê zêdeyî 2300 km ye, lê Israîlê wek meriv ji xwe re derkeve nêçîra kewan, sê serkirdeyên yek ji yekî tirtiretir û gebgebetir di eynî wextî de kuştin, 

Fûzeyên ku di kezeba Îranê de teqîyan, ziravê Tirkîyeyê ketand.

Û peyva “Dinya bi dor e” careke din anî bîra me.

Hoo dagirkerino!

Xezeba we ji tirsa nava we ye û hûn ê bi wê tirsê ziravqetîyayî bibin.

Axir…

Gav bi gav ber bi Kurdistana mezin ve…

Gotina Dawî

Kurdino!

Bi qasî kurdî hûn jî xwe bikin kurd!

ehlaq û ehmeq û qebhet

Jinerasyonek anku nifşek derketîye, nahêle kîrê me jî li jinan rabe; 

daxwaz û fantezî û arezûya li hemberî jinê wek qebhet û heqaretê dibînin 

û êdî ji tirsa wan em newêrin devê xwe vekin, mîna mêrekî paşverû û serhişk radibin dibêjin, “Ma em jin objeya seksê ne?”

Heyran, 

êdî we ji adetê derxist. 

Kîr bê quz, quz jî bê kîr nabe, xwe digihînin hev û hev temam dikin.

Çawa ku mêr ji bo fantezîyên xwe jinê dike obje- li ser gotina we dibêjim- hûn jî mêr ji xwe û fantezîyên xwe re bikin obje weyy!

Ez bi xwe, ez ê kêfxweş bibim û bi kêfxweşî dikarim ji daxwaz û arezû û fantezîyên we re bibim obje.

Pêşîyên me gotîye:

“Mîh bi nigê xwe, bizin bi nigê xwe.” anku bila kes xwe berpirs û xwedîyê kesî nebîne û xwe nede ber barê kesî.

Jina ku hûn wê wek objeya seksê dinirxînin, kes demançê nade serê wê û bi darê zorê jê re nabêje bi awir û weynekîyên xwe, bi kinc û bêkincîya xwe here bala mêran bikişîne ser xwe. 

Na.

Bi qasî min, bi qasî we aqilê wan jî heye û hur û azad in ku ji nerîna me ya li wan xwe aciz nakin, berevacî vê, bêtir kêfa wan tê.

Axir…

Bi min hewce ye ehlaq xwe nû bike anku ji nû ve xwe çêke, lewra jîyan, bi zanîn û daxwaz û xeyal û fantezîyên îro yên berfireh hew di qalibê îro yê ehlaqî de hiltê.

Li gorî dem û zemên,

çawa ku her tişt diguhere, xwe nû dike anku kiras diguhere; çi zanîn çi nerîn çi fikir çi vîzyon çi kultur çi rengên jîyînê, hewce ye ehlaq jî biguhere, xwe nû bike.

Her sedsal, 

li gorî şert û merc û derfetên jîyanê di esasê xwe de xwedîyê ehlaqekî ye anku ehlaqek çêkirîye, 

loma jî li gorî şert û merc û derfetên îro hewcedarî bi ehlaqekî nû heye; ehlaqê vê sedsala ku me li pey xwe hişt nekare di bin daxwazên nifşê îro de rabe.

Friedrich Nietzsche anku xalê me Nîçe got, “Xwedê mir!” û rê li ber aqil vekir.

Hewce ye yek ji me jî rabe bibêje, “Ehlaq mir!” û sînorên aqil firehtir bikin.

Gotina Dawî

Ne nezanî, ehmeqî qebhet e, lê hezar mixabin hayê ehmeqan ji qebhetê jî tune ye.