22 Kasım 2020 Pazar

ha meseleya kîrê jêkirî ha meseleya zimanê jêkirî

Li gundê kirîvanên Emînê Fatê dawet heye. Emînê Fatê jî wek berbû vexwendîye.
Ap û birazê bi hev re ji xwe re jin xwestine û dawet jî kirine yek.
Ji qewla bav û kalan bi kevirekî sê qûç...
Emînê Fatê jî serê sibehê radibe ser xwe, xwe hazir dike, xwe dixeritîne, dixemilîne û ji xeraca texsîyan dişîne pey texsîyekê, li texsîya xwe siwar tê û berê xwe dide gund.
Li gund, li pêşîya malên zavayan govend xweş digere. Ji reqsê kulka xwe radikin.
Nîvro nanê xwe dixwin naxwin û dikevin tirimbêlên xwe, berê xwe didin gundê bûk jê xwestine.
Bi lîrelîr û çepik û qorne bûkên xwe siwar dikin, û tînin malê. 
Ap û birazê jî cîran in, malên wan li rex hev in.
Tirimbêl tên li pêşîya malan disekinin û bi heman lîrelîr û çepik û reqsê bûkan dibin dixin hundir.
Heta tarî dikeve erdê kêf û reqs û govend berdewam e. 
Hêdî hêdî berbû belav dibin. 
Her du zava jî êdî bê sebir li bende ne ku civat belav bibe, agir bi doxînê xistine.
Piştî kêlîyekê civat jî belav dibe û ap û birazê radibin hazirîya xwe dikin û berê xwe didin odeyên bûk lê danîne.
Û li ber çûriska ronîya lambeyan heta sibehê ap û birazê li ser sînga karxezalan mîna kewên ribat dixwînin û hey dixwînin, piştê dixin ber xwe, zaliman!
Serê sibehê her du zava bi haweyekî mat û metelmayî ji hundir derdikevin. 
Gû ji rûyê wan dibare, şerm dikin serê xwe rakin li çavên hevdu binerin.
Tam wê kêlîyê ji bo destmêja xwe bişikîne Emînê Fatê jî derdikeve derve, li hewşê li her du zavayan rast tê.
Emînê Fatê ji sekn û awirên wan têdigihêje tiştine ne bi dilê wan qewimîye.
Du gavên din ber bi wan ve diavêje, bi mizawirî dibêje:
-Xêr e gelî zavayan! Meriv dibêjî qey şeytan bi we kenîyaye! Ne min, heta sibehê we li kêfê xistîye, heyran. Ev çi halê we ye?
Serên ap û birazê berjêr in; bi zorê serên xwe ji ber xwe bilind dikin.
Ewil li hevdu dinerin, dû re dizîvirin li Emînê Fatê dinerin, ap dibêje:
-Bûk tevlihev bûne û me jî xwe şaş kirîye. Heta sibehê min nîyhaye jina birazîyê xwe, birazîyê min jî nîyhaye jina min! Ka aqilekî bide me, rêyekê, çareyekê bibêje, Emîn! Em ê çi xwelîyê li serê xwe kin! Em ê vê qebhetê çawa paqij bikin! Piştî vê hetiketîyê em ê çawa derkevin nav xelk û alemê! Em ketin bextê te!
Emînê Fatê yekî jîr û têra xwe jêhatî ye, herweha zimandirêj, doxînsist û xwedanenasekî wek pizotê êgir e. 
Hîç xwe aciz nake. Di bin simbêlan de dikene, dibêje:
-Pir rehet e!
Ap û birazê şaş dimînin. Piçekî ruh bi wan ve tê. Bi hev re dibêjin:
-Çawa?
Emînê Fatê serê xwe ber bi serê ap ve dibe, devê xwe dixe guhê wî, dibêje:
-Ez ê kîrê te jêkim bi şûna kîrê birazîyê te ve bidirûm, kîrê birazîyê te jî jêkim bi şûna kîrê te ve bidirûm û mesele safî dibe.

Îja gelî ciwanik û ciwamêran, Emînê Fatê meseleya kîr û bûkan safî kir, lê em kurd ê çawa meseleya xwe ya zimên safî bikin?
Bi hemd-bêhemd zimanê tirko ketîye devê me û mîna ap û birazê çawa heta destê sibehê hewce nedîtibûn bipirsin bê li ser sînga kê dixwînin, em bi xwe jî êdî hewce nabînin bipirsin bê ev ziman çawa ketîye devê me, ji xwedîyê zimên bêtir em wî dikin taç û didin serê xwe.
Kî dibêje çi, derew e û bi dilê me ye wexta di şûna vî zimanî de em zimanê wan di devê xwe de hîs dikin û dibe qebeqeba me em dipeyivin, ji ser hişê xwe ve diherin em.
Divê em jî zimanê wan di ber de jêbikin û ji nû ve di şûna zimanê wan de zimanê xwe bidirûn.
Lê Emînekî me jî tune ye!